Tìm hiểu các hệ điều hành trên laptop
Một máy tính muốn “chạy” được cần phải cài lên nó một Hệ Điều Hành (HĐH). Hiện nay có rất nhiều HĐH để chúng ta sử dụng nhưng tập trung vào 3 mảng lớn nhất là Windows, Mac OS X và Linux.
Đầu tiên chúng ta tìm hiểu về Windows và các phiên bản đang được hỗ trợ hiện nay. Microsoft Windows là tên của các dòng phần mềm hệ điều hành độc quyền của hãng Microsoft. Lần đầu tiên Microsoft giới thiệu một môi trường điều hành mang tên Windows (Cửa sổ) là vào tháng 11 năm 1985 với những tính năng thêm vào HĐH đĩa từ Microsoft giao diện dụng bộ đồ hoạ thân thiệt với người dùng.
Windows 7 là một bản nâng cấp đáng giá nhất của Windows sau phiên bản “vang bóng một thời” là Windows XP, nó được phát hành trên toàn thế giới vào ngày 22/10/2009. Windows 7 ra đời tương thích với rất nhiều phần cứng cho phép nó hoạt động mượt mà cũng như khai thác hết sức mạnh phần cứng mà các phiên bản trước không làm được.
Windows 7 được phát hành với các phiên bản chính:
- Starter: Phiên bản rút gọn các tính năng cao cấp, không cầu kì về giao diện, gọn nhẹ, thích hợp với các máy netbook, hướng tới đối tượng là người mua mới netbook, người mới làm quen với máy vi tính, người có thu nhập thấp.
- Home Basic: Lược bỏ một số các chức năng giải trí nâng cao (như Media Center) ở bản Home Premium, thích hợp với các loại netbook, máy tính cá nhân, công ty vừa và nhỏ, hướng tới đối tượng là người mua mới netbook, gia đình có thu nhập trung bình.
- Home Premium: Các chức năng giải trí, giao tiếp, kết nối ở mức khá tốt, thích hợp với các máy netbook thế hệ mới, máy tính cá nhân (PC), máy tính xách tay (Laptop), hướng tới người sử dụng là các hộ gia đình, công ty vừa và nhỏ.
- Professional: Các chức năng kết nối mạng văn phòng cũng như kết nối mạng đầy đủ, hướng tới các công ty lớn, các doanh nhân thường xuyên làm việc với máy vi tính để trao đổi dữ liệu.
- Ultimate và Enterprise: Tập hợp đầy đủ các chức năng của tất cả các phiên bản kia cộng lại, giúp người dùng có được một sức mạnh toàn năng trong trao đổi thông tin và giải trí mọi lúc mọi nơi, hướng tới các cá nhân, tổ chức muốn một giải pháp trọn vẹn cho việc hoạt động máy vi tính của họ. Điểm khác biệt gần như duy nhất của Ultimate và Enterprise nằm ở chỗ Enterprise mang đến giải pháp về giá và hỗ trợ toàn diện hơn Ultimate. Vì vậy, Ultimate hướng đến các cá nhân sử dụng, còn Enterprise hướng vào môi trường có tính chất cộng đồng, tương tự như Professional. Cùng với đó, trong khi Ultimate là phiên bản thương mại toàn cầu, còn Enterprise không được bán lẻ mà chỉ dành cho các tổ chức đặt mua với số lượng lớn.
- Thin PC: Dành cho máy có cấu hình thấp (nhẹ gần bằng windows XP), tất nhiên sẽ bị lượt bỏ một số phần không cần thiết lắm trong Windows.
Với sự đa dạng của mình Window 7 nhanh chóng chiếm được thị phần và trở thành HDH được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay. Nhưng không may thay cho các Fan của Window 7, Microsoft không để nó có thời gian phục vụ dài như người đàn anh của nó Window XP mà đã khai tử sớm Window 7 vào ngày 13/1/2015 để dọn đường cho sự ra đời của thế hệ Window mới.
Windows 8 kế nhiệm Windows 7, được chính thức ra mắt vào 26/10/2012. Một số thay đổi đáng kể đã được thực hiện trên Windows 8, bao gồm giao diện Metro mới (sau đổi thành Modern vì lý do bản quyền) thích hợp cho các thiết bị cảm ứng. Khi Windows mới được khởi động, màn hình Start sẽ hiện ra thay cho màn hình Desktop thường thấy. Trên màn hình bắt đầu là các Live Tile, Live Tile này sẽ liên tục chuyển động để cập nhật thông tin mà người dùng không cần phải mở ứng dụng. Khi nhấn chuột vào một ô Live Tile, ứng dụng Modern sẽ được mở ra dưới dạng toàn màn hình và thường có giao diện tối ưu cho cảm ứng.
Tuy đòi hỏi có cấu hình phần cứng hoạt động thấp hơn Window 7 nhưng dường như Window 8 vẫn chưa gặt hái nhiều thành công vì với giao diện mới Window 8 có lẽ là quá mới mẻ với người dùng khiến người dùng khó có thể làm quen một sớm một chiều. Bên cạnh đó có ý kiến cho rằng Window 8 hoạt động không ổn định cũng là lý do mà người dùng chưa muốn chuyển sang HDH này.
Để khắc phục những nhược điểm hoạt về hoạt động của hệ thống, bên cạnh đó còn thêm vào một số tính năng hưu ích cho người dùng, vào ngày 17 tháng Mười 2013 Microsoft giới thiệu bản cập nhật Window 8.1 với điểm lớn nhất mà mọi người vẫn đùa nhau rằng “Microsoft đã trả lại nút Start cho chúng ta”. Từ nay chúng ta sẽ không cần phải “lần mò” để biết nút Start nằm đâu.
Bên cạnh đó Windows 8.1 tập trung cải thiện trải nghiệm của người dùng máy tính với chuột và bàn phím truyền thống chứ không có nhiều điểm mới về mặt cảm ứng, ngoài ra còn có các tùy biến thay đổi giao diện, tùy biến khởi động vào chế độ Desktop khi máy tính khởi động xong…. Bên cạnh đó Window 8.1 cũng hoạt động ổn định hơn phiên bản trước đó.
Các sản phẩm sử dụng windows 8.1 như: Dell Inspiron 3542, HP Pavilion 15 p047TU 34034G50W8 (xem thêm laptop có windows 8.1 bản quyền)
Sau khi Microsoft giới thiệu Window 8, 8.1 khiến không ít khách hàng không hài lòng lắm, và khó có thể làm quen được với giao diện mới điều đó khiến Microsoft mất đi một lượng khách hàng đáng kể và đó là lý do Microsoft giới thiệu một nền tảng Window mới vào ngày 30 Tháng 9 năm 2014 – Window 10.
Windows 10 sẽ là một nền tảng hợp nhất dành cho tất cả thiết bị của Microsoft gồm máy tính cá nhân (desktop lẫn laptop), máy tính bảng, smartphone và cả thiết bị đeo thông minh nhưng giao diện người dùng và tính năng có thể khác nhau đôi chút tùy thuộc chủng loại sản phẩm.
Đây chính là phiên bản Windows mà sẽ giúp Microsoft lôi kéo được hàng triệu khách hàng hiện vẫn đang sử dụng Windows 7, XP chuyển sang bởi sự thoải mái mà phiên bản này mang lại.
Thanh Start Menu quen thuộc trên các thế hệ Window cũ đã được Microsoft thiết kế lại với giao diện đẹp và tiện dụng hơn là điều nhiều người đang mong chờ.
Windows 10 được chính thức phát hành vào ngày 29/07/2015.
Ưu điểm của HĐH Windows• Tính tương thích cao:Vốn là một nền tảng chiếm thị phần sử dụng cao nhất hiện nay nên cũng không có gì khó hiểu khi hầu hết các nhà sản xuất đều đầu tư xây dựng phần mềm cũng như sản xuất phần cứng hỗ trợ cho hệ điều hành Windows.
• Bảo mật:Về mặt bảo mật, tuy Windows không được bảo mật toàn diện như các nền tảng khác như: Linux, Mac OS … nhưng Microsoft vẫn làm việc chăm chỉ hằng ngày để thường xuyên cung cấp cho bạn những bản vá các lỗ hổng bảo mật.
• Hỗ trợ nhiều ứng dụng: Có thể nói rằng, Windows hỗ trợ đầy đủ các ứng dụng bạn cần và nhiều hơn rất nhiều, vượt trội hơn so với các hệ điều hành khác. Đơn giản một điều, các nhà viết ứng dụng luôn muốn nhắm đến một thị trường có số người sử dụng đông đảo như Windows.
• Hỗ trợ tối đa cho màn hình cảm ứng (Windows 8 trở lên): Các dòng Laptop hỗ trợ màn hình cảm ứng đều được vận hành trên nền tảng Windows 8 trở lên ( Windows 7 cũng hỗ trợ cảm ứng nhưng chưa hoàn thiện bằng Windows 8)
• Kho ứng dụng riêng: Bắt đầu từ Windows 8, Microsoft đã đầu tư một giao diện Metro hoạt động song song với giao diện Desktop quen thuộc, và điểm đặc biệt trên giao diện Metro này chính là kho ứng dụng Windows Store. Gần đây, số lượng ứng dụng đã bắt đầu tăng lên rất nhanh và nếu bạn đang sở hữu một thiết bị có màn hình cảm ứng thì sẽ thật sự tuyệt vời khi sử dụng những ứng dụng này.
Nhược điểm của HĐH Windows
• Vi phạm bản quyền: Hiện nay, tỷ lệ người sử dụng Windows “lậu” đang rất cao mà đặc biệt là Việt Nam. Có nhiều nguyên nhân khách quan dẫn đến vấn đề này nhưng nếu bạn là người nguyên tắc và tôn trọng bản quyền thì nên sử dụng các dòng máy được hỗ trợ sẵn hệ điều hành bản quyền như: Asus X451MAV, HP 14 r069TU, Lenovo S410…
• Hạn chế về bảo mật: Do được sử dụng quá phổ biến nên nền tảng Windows tập trung rất nhiều sự chú ý của Hacker, vì thế phần lớn các virus, phần mềm gián điệp, mã độc… đều được viết để hoạt động trên nền tảng này. Việc phòng chống virus luôn phải được cập nhật thường xuyên và đầy đủ.
Quay lại với một HĐH độc quyền khác, lần này là một đối thủ lớn của Microsoft là Apple.
Mac OS X là một phiên bản độc quyền của Apple được biết đến lần vào ngày 24/3/2001 với phiên bản đầu tiên 10.00 với sự hoạt động nhanh ổn định và giao diện thân thiện hướng tới người dùng. Thế nhưng Mac OS X không được sử dụng rộng rãi . Khác với Microsoft, Apple tự mình tạo ra cho mình một hệ sinh thái thống nhất từ phần cứng đến phần mềm. Đó là lý do mà chỉ có máy tính của Apple mới có thể cài được Mac OS X (Hackintosh là một phiên bản “hack” của Mac OS X có thể cài trên máy tính thường) vì thế mọi người gọi nó là HDH “không phải ai muốn sử dụng cũng được”
Hình ảnh Mac OS X El Capitan
Sau 14 năm hoạt động Mac OS X gồm các phiên bản: • 10.0 Cheetah• 10.1 Puma• 10.2 Jaguar• 10.3 Panther• 10.4 Tiger• 10.5 Leopard• 10.6 Snow Leopard• 10.7 Lion (Từ bản 10.7 Apple bắt đầu thu gọn thành OS X thay cho Mac OS X)• 10.8 Mountain Lion• 10.9 Mavericks• 10.10 Yosemite
• 10.11 El Capitan
Mới đây thì Apple đã quyết định đổi tên Mac OS X thành macOS. Và phiên bản đầu tiên hiện đang trong giai đoạn thử nghiệm mang tên macOS Sierra.
Với sự tối ưu về phần cứng lẫn phần mềm hệ điều hành Mac OS X mang lại trải nghiệm tuyệt vời nhất cho người dùng với các sản phẩm cao cấp như Macbook Pro, Macbook Air, Mac Mini, Mac Pro. Điểm lợi thế mà Mac OS X mang lại cho người dùng đó là sự hỗ trợ lâu dài từ Apple, cũng như các phần mềm tối ưu từ các nhà sản xuất phần mềm. Thế nhưng đó cũng là điểm bất lợi mà Mac OSX gặp phải. Với Windows khi bạn cần làm gì đó, bạn chỉ cần Google sau đó tìm file cài vào nhưng đối với Mac vì đây là hệ điều hành “ít xài” nên các nhà phát triển nhỏ rất ít hỗ trợ cho nó. Nhưng yên tâm, có một điều khá thú vị ở đây là hầu hết các máy tính chạy Mac OS X đều được Apple hỗ trợ chạy Window thông qua một chương trình gọi là Boot Camp. Không những vậy Macbook Pro còn được gọi là máy tính chạy Window tốt nhất.
Trong tương lai không xa với sự giảm giá về phần cứng cũng như hỗ trợ tốt về phần mềm chúng ta sẽ thấy Mac OS X được sử dụng rộng rãi nhằm phục vụ tốt hơn cho người dùng.
Ưu điểm của Mac OS
• Thân thiện, dễ làm quen: Nếu đồng thời vừa bắt đầu làm quen với cả Windows và Mac thì có lẽ bạn sẽ cảm thấy hệ điều hành Mac dễ làm quen hơn bởi giao diện đơn giản, logic và dễ sử dụng. Nhưng hầu hết những người sử dụng đều đã được làm quen với Windows từ rất sớm nên khi chuyển qua Mac sẽ cảm thấy hơi ngược và khó sử dụng nhưng khách quan mà nói, Mac được thiết kế đơn giản và dễ sử dụng hơn Windows.
• Độ ổn định cao: Điều này có lẽ bạn sẽ dễ dàng thấy được khi sử dụng cùng lúc Windows và Mac ở cùng cấu hình. Tuy không ai hoàn hảo hơn ai nhưng theo nhiều người đánh giá, Mac hoạt động ổn định và mượt mà hơn Windows rất nhiều.
• Bảo mật cao: Hệ quả của việc phát triển mạnh mẽ của Windows chính là mục tiêu tấn công của nhiều đối tượng hacker, điều này đồng nghĩa số lượng virus, mã độc, phần mềm gián điệp … dành cho Windows là rất nhiều. Vì vậy, dù không cần quá nhiều phần mềm ngăn chặn virus nhưng hệ điều hành Mac rất ít khi phải đối mặt với vấn nạn này.
Nhược điểm
• Số lượng ứng dụng còn hạn chế: Do thị phần quá ít so với Windows nên hầu hết các công ty sản xuất phần mềm đều tập trung sản xuất cho Windows trước. Đối với những ứng dụng trên Windows chưa hỗ trợ được trên Mac thì bạn có thể sử dụng bằng phương pháp giả lập trên Mac.
• Chỉ hỗ trợ được trên máy tính của Apple:Nền tảng Mac chỉ được sử dụng được trên các dòng máy tính của Apple, hiện nay đã có một số máy tính hoặc Laptop cài được hệ điều hành này, tuy nhiên rủi ro hư hỏng phần cứng của những máy cài ngoài luồng là rất lớn.
• Giá thành cao đối với Laptop Windows, bạn chỉ cần bỏ ra một số tiền khá thấp, khoảng 5-6 triệu là có thể sở hữu một chiếc Laptop cấu hình tạm được cài sẵn windows bản quyền, tuy nhiên điều này không thể gặp được ở Hệ điều hành Mac. Laptop của Apple (Hay được gọi là Macbook) được bán với giá khá cao.
Khác với hai người anh em Window và Mac OS X là những hệ điều hành đóng, “đứa con đi lạc” Linux lại là hệ điều hành mở với rất nhiều phiên bản được xây dựng. Vì đây là HDH mở nên hầu hết chúng được miễn phí, và nó “không giành cho ” tất cả mọi người dùng, nói đơn giản là khó dùng đối với người dùng bình thường chỉ biết Window hoặc Mac nhưng lại được sử dụng nhiều ở một số nước Châu Âu và các nước có luật bản quyền gắt gao.
Linux là hệ điều hành mã nguồn mở với các nhánh đa dạng như Ubuntu, Fedora, Linux Mint…, nhánh của Linux được sử dụng phổ biến nhất trên thế giới hiện nay là Ubuntu. Các hệ điều hành mã nguồn mở chủ yếu được phát triển bởi cộng đồng mã nguồn mở trên khắp thế giới, trong đó Ubuntu là hệ điều hành mã nguồn mở có giao diện đẹp và được hỗ trợ lâu bền nhất.
Ubuntu là một bản phân phối thông dụng của Linux. Bản phát hành đầu tiên của Ubuntu là vào 20 tháng 10 năm 2004 được tài trợ bởi Canonical Ltd. Ngoài bản Ubuntu chính thức, chúng ta còn các bản được chỉnh sửa cho phù hợp với mục đích người dùng như:
• Kubuntu, bản phân phối Ubuntu sử dụng môi trường làm việc KDE tương tự Window• Lubuntu, phiên bản gọn nhẹ, được khuyên dùng cho các máy tính cũ, có cấu hình không cao.• Xubuntu, bản phân phối với giao diện mặc định là Xfce.• Mythubuntu dành cho hệ thống MythTV, thích hợp cho giải trí gia đình.• Ubuntu Studio phục vụ cho việc chỉnh sửa video và âm thanh chuyên nghiệp, bao gồm nhiều phần mềm chỉnh sửa đa phương tiện.
Bên cạnh Ubuntu chúng ta còn được thấy một bản phân phối khác của Linux là Linux Mint cũng được khá nhiều người sử dụng như Ubuntu. Linux Mint được biết đến với phiên bản đầu tiên “Ada” vào năm 2006 với tính năng mà Ubuntu không có như nhiều phần mềm được cài đặt sẵn, kể cả các phần mềm không phải mã nguồn mở như Java và Adobe Flash; và một số phần mềm được tạo ra bởi Linux Mint, như mintInstall, mintUpdate, mintNanny,…
Hiện nay Linux Mint có đến 17 phiên bản nâng cấp khác nhau, nhưng hầu hết chúng có đặc điểm nhận dạng dễ biết nhất là giao diện được chỉnh sữa có phần giống với Window truyền thống
Giao diện Desktop Linux Mint
Ngoài ra còn có Element OS được biết đến vào năm 2010 một hệ điều điều hành viết riêng nhằm phục vụ cho giải trí thích hợp với các mô hình Home Theater PC hoặc những máy tính với yêu cầu phần cứng không cao. Với đặc điểm dễ nhận biết là có giao diện Luna được làm lại gần giống như Mac OS X.
Ưu điểm của HĐH Linux:• Bản quyền: hiện nay, ở Việt Nam nói riêng thì tỷ lệ người sử dụng Windows lậu đang chiếm con số rất cao. Và nếu bạn là một người nguyên tắc và chú trọng nhiều đến vấn đề bản quyền thì chắc hẳn bạn sẽ rất khó chấp nhận điều đó. Lợi thế của Linux chính là nền tảng mã nguồn mở và miễn phí. Nếu như sử dụng Windows bản quyền và bộ Microsoft Office bản quyền thì bạn sẽ phải chi khoảng vài triệu. Còn Linux thì không, bạn sẽ không phải bỏ xu nào mà vẫn sử dụng đầy đủ các tính năng, cũng như bộ ứng dụng văn phòng miễn phí như OpenOffice và LibreOffice.
• Bảo mật: Nếu như trên Windows bạn luôn phải chật vật đối mặt với ngày càng nhiều những con virus, mã độc,… thì bạn lại được an toàn khi sử dụng Linux, bởi vì đơn giản, tất cả bọn chúng đều không thể hoạt động được trên nền tảng này. Công việc của bạn chỉ là xóa khi thấy bọn chúng trong USB hay ổ cứng di động.
• Linh hoạt: Trên Linux, nếu bạn có nhiều hiểu biết về nó, bạn có thể dễ dàng chỉnh sửa theo ý mình, còn trên Windows, nếu không có sự chấp thuận của Microsoft bạn sẽ không được phép làm điều đó. Hơn nữa, Linux còn mang lại sự tương thích với rất nhiều môi trường khác nhau và đây là một môi trường lý tưởng cho các lập trình viên cũng như các nhà phát triển.
• Hoạt động mượt mà trên các máy tính có cấu hình yếu: Khi Windows tung ra một bản nâng cấp phiên bản, kéo theo đó là sự nâng lên về yêu cầu phần cứng, khi đó nếu laptop có cấu hình không đủ, thì người dùng sẽ dừng lại ở phiên bản cũ đó và không còn được Microsoft “chăm lo” nữa hoặc sẽ phải nâng cấp cho phần cứng của mình. Còn đối với Linux thì không, hệ điều hành này hoạt động mượt mà và cực kỳ ổn định trên các máy tính có cấu hình thấp và vẫn được nâng cấp, hỗ trợ thường xuyên từ cộng đồng lập trình Linux.
Nhược điểm của Linux:• Số lượng ứng dụng hỗ trợ trên Linux còn rất hạn chế.
• Một số nhà sản xuất không phát triển driver hỗ trợ nền tảng Linux.
• Khó làm quen, đặc biệt nếu bạn đã quá quen thuộc với Windows thì khi chuyển sang Linux, bạn sẽ cần một khoảng thời gian để làm quen nó.
Thegioididong.com